NASA chính thức hoãn vụ phóng tên lửa lịch sử tới 2/9 vì sự cố

Bị hoãn phút chót, sứ mệnh Artemis I vẫn chưa có ngày trở lại

Sau lúc tên lửa SLS phục vụ sứ mệnh Artemis I ko thể chứa cánh vào 29/8, giới khoa học và công chúng đang chờ đợi NASA công bố ngày phóng tiếp theo, với thể vào 2/9 hoặc xa hơn.

Ngày 29/8, hàng nghìn người tụ tập trên lề đường, bờ biển, nóc nhà, thậm chí ngủ qua đêm sắp Trung tâm Vũ trụ Kennedy, Florida với mong muốn chiêm ngưỡng SLS, tên lửa mạnh nhất của Cơ quan Hàng ko Vũ trụ Mỹ (NASA) lần đầu được phóng lên vũ trụ.

Nhiều quan khách gồm Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris, nghệ sĩ và cựu phi hành gia cũng với mặt để theo dõi. Tuy nhiên, NASA tuyên bố hủy lịch phóng vào phút chót do sự cố kỹ thuật. Hàng ngũ quản lý sứ mệnh Artemis họp trong ngày 30/8 để đưa ra hướng xử lý tiếp theo.

Hụt hẫng nhưng vẫn kỳ vọng

NASA phát động đếm ngược chuyến bay Artemis I từ ngày 27/8. Việc tiếp nhiên liệu cho tên lửa SLS diễn ra từ 1h14 ngày 29/8 (giờ Mỹ), chậm 45 phút do cơn bão quét qua bãi phóng 39B tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy vào đêm hôm trước.
 

SLS là tên lửa mạnh nhất từng được NASA chế tạo. Ảnh: Reuters.

Tới sáng 29/8, những kỹ sư phát hiện sự cố rò rỉ nhiên liệu, khiến cho quá trình bơm hydro và oxy bị gián đoạn. Sau lúc khắc phục xong, tên lửa tiếp tục gặp vấn đề liên quan tới hydro, khiến cho một trong 4 động cơ ko được làm lạnh đúng cách.

Theo New York Times, đây là đợt thử nghiệm làm lạnh động cơ thực tế trước tiên của NASA trên SLS. Trước đó, những buổi diễn tập tiếp nhiên liệu (wet dress) được tổ chức nhằm khắc phục sự cố, nhưng bị rút ngắn do vấn đề kỹ thuật.

Sự cố rò rỉ nhiên liệu của SLS gợi nhớ tới kỷ nguyên tàu con thoi của NASA, lúc tình trạng rò rỉ hydro làm gián đoạn quá trình đếm ngược, khiến cho hàng loạt vụ phóng bị hoãn.

Tên lửa SLS ko chứa cánh đúng hứa gây thất vọng cho nhiều kỹ sư NASA, khán giả xem trực tiếp và công chúng nói chung. Camille Calibeo, 25 tuổi, cựu sinh viên ngành kỹ thuật hàng ko vũ trụ, thức dậy từ 2h sáng để tìm chỗ ngồi đẹp.

“Mang nhiều người ở đây với sự phấn khích tột độ, kiên cố họ rất buồn”, Calibeo cho biết. Dù vậy, cô kỳ vọng đợt phóng vẫn sẽ diễn ra trong những ngày tới.

Hụt hẫng lúc SLS bị hủy phóng, tuy nhiên Kendal Van Dyke, Giám đốc Chương trình Microsoft cho biết việc hoãn phóng tên lửa là rủi ro thường gặp trong những chuyến bay vũ trụ.
 

Hàng nghìn người rời khu vực xung quanh bãi phóng sau lúc đợt phóng ngày 29/8 bị hủy. Ảnh: Getty Images.

“Việc phóng tên lửa ko nhằm mục đích làm mọi người ngạc nhiên, mà là đưa phần cứng trị giá hàng tỷ USD vào ko gian một cách an toàn. Thỉnh thoảng mọi thứ diễn ra trơn, cũng với lúc trái lại nhưng ko sao”, Van Dyke cho biết.

Trong bài phát biểu sau lúc SLS bị hoãn phóng, Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris cam kết sự tương trợ của Mỹ cho sứ mệnh Artemis.

“Quá trình đổi mới cần những thời khắc như thế này, lúc lần đầu bạn thử nghiệm một thứ gì đó để tập hợp nhóm. Sau đó, bạn sẽ tìm ra bước tiếp theo để đạt mục tiêu cuối cùng, với chúng ta là lên Mặt Trăng và chứng tỏ con người với thể sinh sống, làm việc trên đó”, bà Harris cho biết.

Artemis I được dời tới lúc nào?

Hệ thống Phóng Ko gian (Space Launch System – SLS) được lên kế hoạch mang theo tàu vũ trụ Orion lên quỹ đạo Mặt Trăng trong chuyến bay thử nghiệm Artemis I. Nếu thành công, đây là bước khởi đầu cho sứ mệnh đưa con người trở lại Mặt Trăng của NASA sau lúc sứ mệnh Apollo kết thúc cách đây nửa thế kỷ.

Chuyến bay Artemis I ko với phi hành gia, được phóng nhằm rà soát hiệu quả tấm chắn nhiệt trên khoang phi hành đoàn, thử nghiệm khoa học tương trợ bằng giọng nói Callisto trên tàu vũ trụ Orion.
 

Đồng hồ được ngừng tại thời khắc 40 phút trước lúc phóng. Ảnh: Getty Images.

Sự cố xảy ra sáng 29/8 khiến cho những kỹ sư ko thể khắc phục ngay tức thời. Giám đốc hoạt động phóng Charlie Blackwell-Thompson ra hiệu tạm ngừng đếm ngược, lúc 8h40 sáng 29/8 (giờ Mỹ).

“Đây là một tên lửa hoàn toàn mới. Nó sẽ ko chứa cánh tới lúc mọi thứ sẵn sàng”, Bill Nelson, Giám đốc NASA tuyên bố trong cuộc họp báo chiều cùng ngày.

Theo New York Times, đợt phóng bị hủy bỏ ngày 29/8 tiếp tục gây sức ép lên NASA và đối tác, lúc sứ mệnh liên tục đội vốn và chậm triển khai.

Tên lửa SLS cho chuyến bay Artemis I với thể hoãn ngày phóng sang ngày 2/9, lúc 12h48 (giờ Mỹ), tức 23h48 cùng ngày (giờ Việt Nam) nếu những sự cố được khắc phục kịp thời và ko cần rà soát nhiên liệu.
Do vị trí thay đổi liên tục của Trái Đất và Mặt Trăng, NASA chỉ còn một thời cơ phóng SLS vào 17h12 ngày 5/9. Nếu ko, tên lửa sẽ phải kéo ra khỏi bãi phóng, trở lại cơ sở vật chất lắp ráp để bảo dưỡng. Trong trường hợp đó, ngày phóng với thể dời tới cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10.
 

Nhiều người ngủ qua đêm sắp Trung tâm Vũ trụ Kennedy để theo dõi đợt phóng. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, đại diện NASA chưa công bố ngày phóng tiếp theo. Điều quan yếu là khắc phục kỹ lưỡng từng vấn đề phát sinh, ko quyết định vội vàng bởi với thể dẫn tới thất bại kinh hoàng.

“Chúng tôi sẽ cho nhóm kỹ sư thời kì ngơi nghỉ, sau đó trở lại vào ngày mai (30/8) để thẩm định kinh nghiệm trong buổi phóng hôm nay và đưa ra những lựa chọn. Còn quá sớm để nói chúng là gì”, Mike Sarafin, Giám đốc sứ mệnh Artemis cho biết trong buổi họp báo ngày 29/8.